Methodieken
Er zijn veel verschillende methodieken en werkpaden die ingezet worden binnen onze intensieve ambulante hulpverlening. We werken hierbij altijd vanuit de basishouding oplossingsgericht werken. Het hoofddoel hierbij is dat cliënten hun oplossend vermogen zodanig hersteld hebben, dat zij in staat zijn om op eigen wijze en samen met mensen uit hun sociale context hun hulpvraag om te bouwen naar een meer gewenste situatie.
We maken gebruik van de volgende basismethodieken: Oplossingsgericht werken, Samenwerken met het netwerk, Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet en de methodiek SCHIP. De aanvullende methodieken zijn: Kleine stapjes en Words and Pictures. Daarnaast maken wij gebruik van de volgende werkpaden: Begeleid bezoek, Cognitieve benadering, Licht verstandelijke beperking, Werken met beelden en Picto Perfect. Een werkpad is een beschrijving van interventies en tools waarmee Agathos hulpverlening werkt binnen het betreffende thema of problematiek.
Hieronder leest u meer informatie over deze methodieken en werkpaden.
Methodieken
Oplossingsgericht werken
Het oplossingsgericht werken is de basismethodiek binnen onze ambulante hulpverlening. Het oplossingsgerichte gedachtegoed is verweven in alle elementen van ons hulpverleningsproces en is in te zetten in combinatie met andere methodieken. Elk probleem biedt mogelijkheden voor het vinden van eigen oplossingen. Dat is het vertrekpunt van oplossingsgericht werken. Het hoofddoel van oplossingsgericht werken is: cliënten hebben hun oplossend vermogen zodanig hersteld dat zij in staat zijn om op eigen wijze en samen met mensen uit hun sociale context hun aanmeldprobleem om te bouwen naar een meer gewenste situatie.
Samenwerken met het netwerk
Samenwerken met het netwerk heeft als doel een goede samenwerking met zowel het informele als het formele netwerk van de cliënt. Daarbij wordt er gezamenlijk gewerkt aan doelen.
De basisgedachte is dat de cliënt centraal staat. Professionals zijn voorbijgangers in het leven van een cliënt, het informele netwerk is een duurzame steunbron. Naast het belang om als professionals samen te werken met het informele netwerk, is het ook van groot belang dat de professionals om de cliënt heen goed met elkaar samenwerken. Zo kan er samenhangende hulp georganiseerd worden vanuit de werkwijze 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur waarbij er vanuit verschillende disciplines aan de doelen van de cliënt wordt gewerkt.
De methodiek is bedoeld voor gezinnen, huishoudens, individuen die moeite hebben om de regie te voeren over hun eigen problemen en hun problemen zelf op te lossen. Vaak ervaren mensen moeite in het vragen van hulp bij anderen. Maar de methodiek is ook bedoeld voor gezinnen, huishouden en individuen waar meerdere professionals bij betrokken zijn, waarbij het belangrijk is om de zorg goed op elkaar af te stemmen.
Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet
De methode Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet bestaat uit twee delen.
- Nieuwe Autoriteit: Nieuwe Autoriteit is een basishouding van waaruit opvoeders kunnen handelen.
- Geweldloos Verzet: Geweldloos Verzet is een methodiek die ingezet wordt na het inzetten van Nieuwe Autoriteit. De methodiek wordt ingezet wanneer er opgeschaald moet worden.
Nieuwe Autoriteit
De ‘Nieuwe Autoriteit’ is een basishouding van waaruit opvoeders kunnen handelen. In dit concept zijn niet de kinderen of jongeren de cliënten, maar wel de opvoeders. Het doel is hun gevoel van machteloosheid te verminderen, hen een manier aan te reiken om zich te versterken in hun positie van opvoeder en hun welbevinden te verbeteren. Opvoeders leren zich te richten op hun eigen gedrag en niet op het gedrag van het kind. Deze manier van denken helpt ons onze eigen gedragingen te kiezen in situaties van agressie, geweld en risicovol gedrag. Nieuwe Autoriteit is toepasbaar bij alle leeftijden en bij alle problematiek.
Geweldloos verzet
Geweldloos verzet heeft als primaire doel dat ouders, met de hulp van hulpverleners, supporters uit het eigen netwerk en andere betrokkenen (bijvoorbeeld leraren), een einde maken aan het gewelddadige of (zelf)destructieve gedag van hun kind zonder dat dit tot escalatie leidt.
De methode richt zich op de afname van machteloosheid bij ouders en geeft hen een gevoel van constructief ouderschap terug. Vervolgens richt de methode zich op het afnemen van escalaties en van het destructieve gedrag van het kind. Geweldloos verzet kan ingezet worden bij forse problematiek als destructief gedrag op het gebied van huiselijk geweld, drugs- en alcoholgebruik, schoolverzuim. Geweldloos Verzet wordt vaak ingezet bij kinderen in de tienerleeftijd, maar ook bij kinderen in de basisschoolleeftijd kan de methode ingezet worden (bijvoorbeeld bij pestgedrag).
Lees meer over Geweldloos verzet.
SCHIP
Het doel van de SCHIP-aanpak is om (ex-)partners weer zo met elkaar te laten verbinden dat ze daarna in staat zijn om samen te kunnen optrekken in hun gezamenlijk ouderschap. Dit kan tijdens of na een scheiding, maar ook ter voorkoming van een scheiding. Hiervoor is het nodig om stil te staan bij de verliezen en de conflicten in de (voorbije) relatie, om zo schoon schip te kunnen maken, en ruimte te maken voor samenwerking in ouderschap.
De SCHIP-aanpak is een pragmatische aanpak die bestaat uit vijf fasen die in ongeveer 12 à 15 gesprekken worden doorlopen met beide (ex-)partners. Lees meer over de SCHIP-aanpak.
Parallel Solo Ouderschap
Parallel Solo Ouderschap helpt ex-partners die na een scheiding niet of zeer moeizaam zonder conflicten kunnen samenwerken. Tijdens dit traject worden de contactmomenten tussen beide partners verminderd. Bij Parallel Solo Ouderschap richten ouders zich op het eigen deel van de opvoeding van het kind, waarbij de focus ligt op de relatie met het kind. Daarnaast wordt de ouder geholpen om het verdriet te hanteren en het ouderschap vorm te geven. Op deze manier leren de partners om los te komen van elkaar. Lees hier meer over het Parallel Solo Ouderschap.
Aanvullende methodieken
Kleine Stapjes
Kleine Stapjes is een early intervention-programma. Het is een vorm van Praktisch Pedagogische Gezinsbegeleiding voor ouders van jonge kinderen (0-4 jaar) met een ontwikkelingsachterstand of beperking. De nadruk ligt op het stimuleren van de ontwikkeling van het kind. Dit kan aan de hand van het programma Kleine Stapjes waarbij het kind gestructureerd gedurende een lange periode wordt gestimuleerd in allerlei vaardigheden. Met dit programma gaat de begeleider met de ouder(s) op zoek naar de mogelijkheden binnen de beperkingen. Dit early intervention-programma richt zich op de lichamelijke ontwikkeling (grove en fijne motoriek), de spraaktaalontwikkeling, de sociale ontwikkeling en de zelfredzaamheidsvaardigheden van het kind.
Kleine Stapjes kan worden gebruikt om van een individueel kind te bepalen wat het al kan en wat het nog niet kan. De nadruk ligt op het stimuleren van de ontwikkeling van het kind.
De methodiek is toepasbaar bij zowel kinderen met een lichte beperking of bij kinderen die alleen op bepaalde gebieden achterstand vertonen, als ook bij kinderen met een ernstige beperking.
Words and Pictures
Uitleggen van gebeurtenissen uit het heden en verleden is belangrijk voor de ontwikkeling van zowel kinderen als volwassenen. Deze beschrijving introduceert de ‘Words and Pictures’ methode, een verhaallijn met illustraties voor kinderen, die helpt om gebeurtenissen te begrijpen die voor volwassenen om hen heen moeilijk bespreekbaar zijn.
De methodiek geeft ouders, verzorgers, het netwerk en hulpverleners handvatten om de juiste woorden te vinden om moeilijke zaken met kinderen te bespreken. De lijn van het verhaal wordt verteld met behulp van een serie simpele tekeningen die de belangrijkste ideeën en omslagpunten laat zien. De tekeningen worden verbonden met een verhaal dat de zorgen dekt, eventueel gerechtelijke aspecten en veiligheidsplannen bevat, terwijl de uitleg zo simpel en direct mogelijk is.
Een verhalenmethode kan worden ingezet om verschillende redenen:
- Om een kind de informatie te verschaffen die het nog niet ter beschikking heeft;
- Om aan de gebeurtenissen de gewenste betekenis toe te kennen.
Te gebruiken in situaties waarbij kinderen bijvoorbeeld mishandeld zijn, meemaken dat één van de ouders ernstig ziek wordt, een uithuisplaatsing meemaken of als een kind te maken heeft met een (complexe) scheiding.
Werkpaden
Begeleid bezoek
Het Begeleid bezoek is een product waarbij de hulpverlener zorgt voor de planning van de bezoeken en de voorbereiding. De hulpverlener zorgt voor structuur, duidelijkheid en toezicht tijdens de overgangsmomenten en het bezoek zelf.
De hulpverlener zorgt er zo voor dat er vertrouwen is bij de ouder/verzorger dat het begeleid bezoek van de bezoekende ouder veilig en positief verloopt. De hulpverlener observeert de interactie tussen kind en ouder en indien er sprake is van een gedwongen kader onderhoudt de hulpverlener contact met de voogd en zorgt voor verslaglegging.
Begeleid bezoek is mogelijk voor jeugdigen en ouders die separaat wonen en/of begeleiding nodig hebben bij onderling contact. Dit kan in het gedwongen kader of op vrijwillige basis.
Lees meer over Begeleid bezoek.
Cognitieve benadering
Cognitieve benadering is een verzamelnaam van verschillende manieren om aan de hand van het kijken naar gedachten, gevoel en gedrag te veranderen. Onder de cognitieve benadering vallen onder andere RET (Rationeel Emotieve Therapie) met het GGGG-model, CGT (Cognitieve gedragstherapie) met het ABC-schema en ACT (Acceptence and Commitment Therapy).
Agathos hulpverlening biedt geen behandeling. De principes van de cognitieve benadering kunnen echter heel behulpzaam zijn. Wanneer cliënten onder behandeling zijn, krijgen ze met grote regelmaat opdrachten mee die gebaseerd zijn op verschillende cognitieve benaderingen. Ambulant hulpverleners helpen en ondersteunen bij de praktische uitvoering van deze opdrachten.
Licht verstandelijke beperking
We werken met een werkpad hoe de begeleiding met cliënten met een licht verstandelijk beperking (LVB) vormgegeven kan worden aan de hand van achtergrondinformatie, tools en algemene handvaten voor begeleiding. Dit werkpad beschrijft niet één specifieke methodiek, maar verschillende tools.
Werken met beelden
Beelden zijn van grote toegevoegde waarde binnen de hulpverlening. Door samen met ouders beelden terug te kijken wordt het interactiegedrag zichtbaar en worden kindsignalen verduidelijkt. Dit alles leidt tot bewustwording en inzicht waarna er een focus gelegd kan worden op de positieve gezonde ontwikkeling van het kind. Een eigen ontwikkelde methode 'Werken met beelden' vormgegeven in een werkboek legt stap voor stap uit hoe het werken met beelden in gezinnen vormgegeven kan worden.
Picto Perfect
Pictogrammen worden ingezet in situaties waarin behoefte is aan visuele ondersteuning. Bij de methodiek Picto Perfect ligt de focus op het ondersteunen van ouders in het visualiseren van communicatie met betrekking tot hun kind.
Pictogrammen worden ingezet voor:
- Het overzichtelijk maken van het dagprogramma.
- Het creëren van een geheugensteun.
- Het aangeven van de volgorde van handelingen.
- Het vergemakkelijken van het maken van keuzes.
De doelgroep waarbij gewerkt kan worden met pictogrammen is niet leeftijdsgebonden. De doelgroep waar de methodiek Picto Perfect op is gericht zijn ouders/opvoeders van kind(eren) met een bovengemiddelde behoefte aan visuele communicatie en/of overzicht en structuur.
